مسکن از نیازهای ابتدایی مردم در یک جامعه است. شرایط اقتصادی کشور و اوج‌گیری روزافزون قیمت مسکن در سال‌های اخیر باعث شده که توانایی صاحب خانه شدن نسبت به گذشته کاهش چشمگیری پیدا کند. در حال حاضر حدوداً نیمی از جمعیت کشور صاحب خانه هستند. دغدغه تامین مسکن یک مانع بزرگ بر سر راه زوج‌های جوان برای شروع زندگی مشترک شناخته می‌شود. افزایش ناگهانی قیمت مسکن سبب گردیده تا اقشار زیادی از مردم جامعه، توانایی تامین پول برای خرید مسکن را نداشته باشند؛ اما بانک‌ها که از بنگاه‌های اقتصادی معتبر کشور به شمار می‌روند که در تلاش هستند تا هزینه‌های خرید مسکن را به‌صورت وام بانک مسکن به مردم ارائه دهند. ادارات مختلف نیز تسهیلات خرید خانه را در قالب وام مسکن به بازنشستگان ارائه می‌دهند.
از کجا وام مسکن بگیریم؟
وام خرید مسکن را می‌توان به‌صورت تخصصی از بانک مسکن دریافت کرد و البته بانک‌های دیگری نیز اعتبار این تسهیلات را ارائه می‌دهند. در بانک مسکن این وام به دو صورت وام مسکن یکم و وام اوراق پرداخت می‌شود.
وام مسکن یکم به افرادی تعلق می‌گیرد که برای اولین بار قصد دارند تا از تسهیلات وام مسکن بهره‌مند شوند. شرایط وام خرید مسکن خانه اولی‌ها به این شکل است که متقاضیان می‌بایست پیش از هر اقدامی در بانک مسکن سپرده‌گذاری نمایند. نوع دوم از تسهیلاتی که می‌توان از بانک مسکن دریافت کرد، وام اوراق نام دارد. متقاضیان این وام اکثراً افرادی هستند که از مبلغ کافی برای پس‌انداز برخوردار نیستند یا خود نمی‌توانند سپرده جدیدی را افتتاح کنند و ۱۲ ماه در صف منتظر بمانند.
شرایط دریافت وام مسکن
تقریباً شرایط دریافت وام مسکن مشابه سایر وام‌ها است. برای دریافت وام مسکن سن شما می‌بایست ۱۸ سال تمام باشد و همچنین مبلغ درآمد خالص شما در فیش حقوقی، عددی باشد که بانک اطمینان حاصل نماید که از توانایی بازپرداخت اقساط برخوردار هستید. در نظر داشته باشید که شرایط دریافت وام خرید مسکن به مرور زمان دست‌خوش تغییراتی شده؛ به عنوان مثال در حال حاضر تنها کسانی واجد شرایط دریافت تسهیلات وام مسکن با افتتاح سپرده هستند که قبلاً به هیچ‌وجه این کار را نکرده باشند.
در واقع، سپرده ویژه وام اولی‌ها است و آنهایی که قصد دارند تا برای مرتبه دوم یا چندم از این وام استفاده کنند می‌بایست از روش خرید اوراق برای دریافت وام خرید مسکن اقدام نمایند. از سایر شرایط دریافت وام مسکن می‌توان به این موضوع اشاره کرد که از تاریخ جواز خانه‌ای که متقاضی تصمیم به خرید آن دارد، بیشتر از 15 سال نگذشته باشد و ارزش ریالی آن ملک به اندازه هشتاد درصد از مبلغ وام باشد.
مدارک لازم برای اخذ وام خرید مسکن
برای دریافت وام خرید مسکن می‌بایست مدارکی را به شعبه مورد نظر ارائه دهید که به شرح زیر هستند.
- کارت حساب یا اوراق حق تقدم
- اصل و کپی مبایعه نامه با کد رهگیری
- اصل و کپی صفحات سند (در اسناد دفترچه‌ای تهیه کپی از صفحه اول نقل و انتقالات حتی اگر خالی هم باشد الزامی است. ضمن این‌که سند نباید در رهن باشد).
- اصل و کپی بنچاق (اگر ملک نوساز باشد، تقسیم‌نامه باید به عنوان جایگزین بنچاق ارائه گردد).
- اصل و کپی صورت مجلس تفکیکی (اگر سند متعلق به آپارتمان باشد، ارائه این مورد الزامی نیست).
- اصل و کپی همه پروانه‌های ساخت (شامل تخریب و نوسازی، تغییر نقشه و… که دریافت آنها از شهرداری امکان‌پذیر است).
- اصل و کپی سند ملک مورد خریداری با کدپستی
- اصل و کپی از تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی خریدار یا خریداران و فروشنده یا فروشندگان
- اصل و کپی از سند وکالت‌نامه فروش به انضمام صفحات شناسنامه موکل و اصل آن و اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه وکیل (در مواردی که ملک توسط وکیل به فروش می‌رسد).
- گواهی اشتغال متقاضی تسهیلات
- افتتاح حساب قرض الحسنه به نام خریدار
نکته: مورد نهم، از تبصره‌ای در رابطه با حضور وکیل برخوردار بوده که بهتر است نکته قابل توجه آن را بدانید. خریدار یا خریداران باید جهت دریافت تسهیلات خود در دفترخانه حضور داشته باشند و نمی‌توانند برای روز تشکیل پرونده وکیل بگیرند. در واقع حضور فروشنده و خریدار در زمان تشکیل پرونده الزامی است.
اوراق مسکن؛ روشی برای دریافت سریع تر وام مسکن
اوراق وام مسکن این امکان را به شما می‌دهد تا در صورتی که از فرصت کافی برای سپرده‌گذاری جهت دریافت وام مسکن برخوردار نیستید و نیاز به نقدینگی فوری جهت خرید مسکن دارید، بتوانید وام مسکن را فوری دریافت کنید. اوراق حق تقدم گواهی خرید وام مسکن که به نام اوراق تسه نیز شناخته می‌شوند، اوراقی هستند که با خرید آنها شما تقدم دریافت تسهیلات مسکن را خریداری کرده و می‌توانید بدون نوبت وام خود را دریافت نمایید.
ارزش هر کدام از برگ‌های اوراق مسکن 500 هزار تومان است و قیمت هر برگ از آنها روزانه تغییر می‌کند که معمولاً بین 8% تا 10% ارزش دارد. به‌دلیل افزایش دو برابری سقف تسهیلات مسکن، محدودیت خرید سقف اوراق تسه بانک مسکن نیز از ۵۶۰ ورقه به ۱۱۲۰ ورقه افزایش یافته و مانند سقف تسهیلات، افزایش دو برابری داشته است.
سقف تسهیلات وام خرید مسکن
این تسهیلات در دو روش زوجین و فردی پرداخت می‌شوند. اگر شخص به‌صورت فردی اقدام به دریافت تسهیلات نماید، سقف وام برای وی 400 میلیون تومان خواهد بود؛ اما اگر آقا و خانم که ازدواج کرده‌اند به بانک مراجعه کنند، با ارائه عقدنامه یا سند ازدواج می‌توانند به روش زوجین و تا سقف 800 میلیون تومان (هر نفر ۴۰۰ میلیون تومان) تسهیلات دریافت نمایند.
در نظر داشته باشید که ۱۶۰ میلیون تومان وام جعاله نیز به زوجین داده می‌شود و در مجموع سقف تسهیلات برای آنها 960 میلیون تومان خواهد شد. به همین علت در میان گفته‌های عموم، این وام بانک مسکن به وام ۹۶۰ میلیونی شهرت دارد؛ یعنی دو وام فردی با یک وام جعاله. رقم وام مسکن از محل اوراق در شهرهای مرکز استان و با جمعیت بیش از 200 هزار نفر، برای زوجین ۶۴۰ میلیون تومان و در سایر شهرها ۴۸۰ میلیون تومان تعیین شده است.
بازپرداخت و سود وام با اوراق حق تقدم مسکن چگونه است؟
بازپرداخت این وام به دو روش ساده و پلکانی امکان‌پذیر است. برای مناطق خارج از بافت فرسوده شهری، بازپرداخت ۱۲ ساله و سود ۲۱% است. برای مناطق بافت فرسوده شهری به روش ساده، ۱۵ ساله و به روش پلکانی حداکثر ۱۲ ساله با سود ۲۲.۵ % خواهد بود.
سخن پایانی
در ایران و با شرایط کنونی اقتصادی و تورم بسیار بالا و افسارگسیخته، دریافت وام برای تهیه کالای سرمایه‌ای مانند مسکن نه تنها بد نیست؛ بلکه گزینه مناسبی نیز به حساب می‌آید. وام خرید مسکن، پس از تغییر وضعیت اقتصادی و تورم در سال‌های اخیر، کمک بزرگی برای خرید خانه برای مردم بوده است. زوجین و همچنین افراد مجرد می‌توانند با مراجعه به بانک و افتتاح حساب و سپرده‌گذاری از شرایط دریافت تسهیلات مطلع شوند. با این تسهیلات می‌توان در داخل شهر یا خارج از بافت فرسوده خانه‌دار شد.
